Рубрика: Новости

Вот 8 важных моментов, которые стоит учесть при планировании праздника.

 Мнение ребенка
Возможно, у него уже есть представление о своем празднике. Может, он хочет украсить комнату воздушными шарами в виде любимых героев, ждет тематическую вечеринку или мечтает о квесте с одноклассниками.

Список пожеланий
Обращайте внимание, возле каких игрушек ребенок задерживается в магазине. Вспомните, как он реагировал на новый конструктор друга. Или спросите напрямую, какой бы подарок его порадовал. Составьте список пожеланий и по запросу отправьте родственникам или родителям гостей.

Гости
Для комфортного праздника их не должно быть много. Привлекайте ребенка к составлению списка приглашенных с учетом его возраста. Разошлите приглашения заранее, чтобы точно знать, кто сможет прийти.

Время
Чтобы дети не устали и никто из гостей не заскучал, развлекательная часть праздника не должен быть слишком долгой:
✅ 1-2 года — 40 минут
✅ 3-4 года — 1,5-2,5 часа
✅ 5-6 лет — 2,5-3 часа
✅ для младших школьников — 3-4 часа

Атмосфера
Позаботьтесь об украшении помещения:
воздушные шары
гирлянды
фотоколлаж со снимками ребенка
<span;>Заранее подготовьте плейлист с веселой музыкой.

Программа
На детском празднике обязательно должна быть программа. Пусть он начнется со встречи гостей и вручения подарков. Дальше — игры и конкурсы, фокусы и мастер-классы. Если есть аниматор, он займет это время. Если планируете сами развлекать детей — заранее подготовьте реквизит и призы.

Угощения
Детям не подойдут взрослые застолья — приготовьте их любимую еду:
пиццу
наггетсы
мини-бургеры
фрукты
кейк-попсы
маршмеллоу
праздничный торт
чай, сок, лимонад

Фото на память
Назначьте ответственного за фотосъемку. Пусть будет много снимков ребенка вместе с гостями, тортом и во время конкурсов. Создайте альбом, где будете хранить фото с каждого дня рождения. Через годы ребенок будет их пересматривать и вспоминать свои праздники.

На базе МБДОУ д/с «Кунчээн» с 15-20 апреля 2023 г. прошел первый районный онлайн конкурс рисунков по мотивам якутских народных сказок.

Цель:

– Популяризация якутских сказок среди подрастающего поколения;

– Развитие творческих и изобразительных способностей детей.

Всего было заявлено 26 участников в возрасте 4-7 лет.

Результаты оценивались по 2-м возрастным группам:

4-5 лет;

6-7 лет;

В состав жюри вошли:

Иванова Карина Семеновна – педагог дополнительного образования по художественно-эстетическому направлению;

Туманова Агафья Константиновна – воспитатель;

Васильева Туяра Николаевна – инструктор по физической культуре.

Все педагоги выпускники ГАПОУ «Намского педагогического колледжа им И.Е. Винокурова» с. Намцы, РС (Я).

Призовые места	Ф.И. ребенка	МБДОУ	Название рисунка	Руководитель
1 место	Николаева Амелия, 5 л	МБДОУ ЦРР им. А.Г. Габышева д/с «Биһик»	«Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин»	Николаева Кюннэй Александровна
2 место	Васильева Эвелина, 5л.	МБДОУ д/с «Родничок»	«Таал -таал эмээхсин»	Максимова А.Н.
3 место	Тарабукина Милена, 5 л	МБДОУ д/с им М. Ф. Алексеева с. Марха	«Саһыл, эһэ, киһи»	Тобонова Надежда Андреевна

По итогам конкурса в первой возрастной категории от 4-5 лет призовые места заняли:

 

Вторая возрастная группа от 6-7 лет:

 

Призовые места	Ф.И. ребенка	МБДОУ	Название рисунка	Руководитель
1 место	Михайлова Самаана, 6 л.	МБДОУ «ЦРР – д/с «Ромашка»  гр. «Күнчээн»	«Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин»	Алешина Л. И., Александрова М. А.
2 место	Солтуева Надя, 6л.	МБДОУ «ЦРР – д/с «Кэскил» г. Нюрба	«Байбаллаах Мэхээлэ Быһылааннара»	Буслаева Люция Михайловна
3 место	Николаева Анастасия, 6 л.	МБОУ ЖСОШ им. В.Н. Иванова д/г	«Тураах хара дьүһүннэммитэ»	Иванова Маргарита Васильевна, Павлова Нария Валентиновна

 

Так же были присуждены номинации:

 

№	Ф. И. ребенка	воз	МБДОУ	Название картины	Руководитель	Номинация
1	Эрхан Кириллин	5	МБОУ «ЕСОШ им. Д. И. Павлова» д/г «Сарыал»	«Чаачахаан уонна Алаа Моҕус»	Гаврильева Алена Степановна	«За лучшее раскрытие образа»
2	Иванова Надя	6	МБОУ ЖСОШ им. В.Н. Иванова д/г	«Күтэр уонна чыычаах»	Иванова Маргарита Васильевна, Павлова Нария Валентиновна	«За лучшее раскрытие образа»
3	Иванова Чэмэлиинэ	6	МБДОУ «ЦРР – д/с «Кэскил» г. Нюрба	«Басик уонна Баһырҕас»	Буслаева Люция Михайловна	«За эстетичное восприятие»
4	Харитонова Дайаана	7	МБДОУ «ЦРР – д/с «Ромашка»  гр. «Күнчээн»	«Таал -таал эмээхсин»	Алешина Л. И., Александрова М. А.	«За творческое вдохновение»
5	Данилова Кристина	4	МБОУ «Кировская ООШ им. Д.И Николаева»	«Таал-таал эмээхсин»	Кондратьева Анастасия Николаевна	«Самый юный художник»
6	Данилов Альберт	6	МБОУ «Кировская ООШ им. Д.И Николаева»	«Муммут уолаттар»	Тихонова Октябрина Владимировна	«Самый старательный»

 

Призовые места и номинации будут награждены грамотами и призами, всем участникам выдаются сертификаты.

Участникам спасибо за активное участие и желаем всем творческих успехов!

 

 

 

 

 

Күрэх «Төрөөбүт сахабыт тылын оскуола иннинээҕи саастаах оҕолорго сайыннарыыга» ресурснай киин сыллааҕы үлэтин чэрчитинэн  «Кэскил» оҕону тула өттүнэн сайыннарар уһуйаан тэрийэн ыыттыбыт.  Курэхпит сүрүн сыалынан буолла: төрөппүт оҕоҕо саха норуотун остуоруйатын уус-ураннык ааҕар сатабылын бэйэ ыккардыгар үллэстии. Ньурба оройуонун уһуйааннарын төрөппүттэрин кыттыылаах барыта күрэххэ 13 сайаапка, 13 видео уһуллуу – үлэ киирдэ.

Сайаапка, кыттаачы аҕыйаҕынан сибээстээн кэннин диэки күннэргэ сыҕарыйан биэрбитэ, ол курдук үлэни түмүү эмиэ уһаабыта. Үлэлэр бары даҕаны күрэх балаһыанньатын ирдэбилигэр эппиэттииллэр.

Дьүүллүүр субэҕэ үлэлэри тэйиччиттэн көрүүгэ  улэлээтилэр:

–  Павлова Ирина Ивановна – «Ньурбатааҕы библиотека» оҕолору кытары үлэҕэ методиһа;

– Лазарева Вера Семеновна – Ньурбатааҕы Судаарыстыбаннай драматическай тыйаатыр  артыыһа;

– Егорова Анастасия Андреевна – «Туллукчаан» оҕону сайыннарар уһуйаан сүрүн иитээччитэ.

Ол курдук, көрүү түмүгүнэн, саамай элбэх 62 баалы ылан:

–  Григорьева Анна Семеновна, «В.Н.Иванов аатынан Дьаархан орто уопсай үөрэҕин оскуолатын» – оҕо уһуйаанын төрөппүтэ 1 үрдэлгэ таҕыста.

–   2 үрдэл кыайыылаах аатын ылла 61 бааллаах:  Кириллина Ньургуйаана Григорьевна, «Д.И.Павлов аатынан Өҥөлдьө орто уопсай үөрэҕин оскуолатын» – оҕо уһуйаанын төрөппүтэ.

–  3 үрдэлгэ  60-нуу  баалы ылан таҕыстылар:  Ананьев Григорий Парфеньевич  «Кэнчээри» уһуйаан,  Күндээдэ нэһилиэгэ,  Иванова Ксенья Ильинична, «Кэскил» уһуйаан төрөппүттэрэ.

Анал ааттар.

–  Данилов Александр Николаевич, «Родничок» уһуйаан  – кыһамньылаах ааҕыы.

–  Петров Макар Николаевич «Кэскил» уһуйаан – иэйиилээх ааҕыы.

– Дегтярев Дмитрий Александрович, «Аленушка» уһуйаан  – ааҕыыҕа айымньылаах сыһыан.

–  Сабычиков Анатолий Николаевич – «Северяночка» уһуйаан – өрө көтө5үллүүлээх ааҕыы.

Маны таһынан, Ньурбатааҕы Судаарыстыбаннай драматическай тыйаатыр бэйэтин  анал бирииһин анаата – «Д.И.Павлов аатынан Өҥөлдьө орто уопсай үөрэҕин оскуолатын» – оҕо уһуйаанын төрөппүтүгэр Кириллина Ньургуйаана Григорьевна5а.

Кыайыылаахтар, анал аат ылбыт төрөппүттэр дипломнарынан, кыттааччылар бука бары туоһу суруктарынан наҕараадаланнылар.

Бары уһуйаан төрөппүттэригэр, баҕарыа этибит салгыы көхтөөх позицияны, чэгиэн буолууну, үлэҕэ-үөрэххэ ситиһиилэри, дьиэ кэргэҥҥэ эйэни!

 

 

 

 

Ньурба оройуонун уөрэҕириитин салалтата уонна «Кэскил» – оҕону тула өттүнэн сайыннарар уһуйаан оскуола иннинээҕи саастаах оҕолоругар төрөөбүт төрүт сахабыт тылын сайыннарыыга үлэ былаанын чэрчитинэн,«Ийэлэргэ аныыбыт» районнай (хоһоон курэҕэ) Ньурба оройуонун уһуйааннарын кыттыылаах төрөөбүт тылы сайыннарыыга уонна харыстааһыҥҥа бырайыак чэрчитинэн Ньурба оройуонун оҕону сайыннарар киин «Светлячок» уһуйаан ыыппыт күрэҕэр барыта 15 сайаапка киирдэ.

«Бастыҥ ааҕааччы» аат  Николаев Никита МБДОУ ЦРР – детский сад №5 «Туллукчаан» г. Нюрба

1 үрдэл  Максимова НЬургуйаана Кэнчээри оҕо саада

2 үрдэл  Тортоюсов Сулустаан МБДОУ ЦРР д.с Светлячок

3 үрдэл Иванов Эрсан МБДОУ ЦРР д.с Светлячок

Уонна эбии «Саамай кыра кыттааччы» анал аат Васильева Айыына МБДОУ ЦРР д/с “Биһик” им.А.Г.Габышева

Кыайыылаахтар дипломунан уонна өйдөбүнньүк бириистэринэн, кыттааччылар туоһу суруктарынан наҕараадаланналлар.

 

Оҕо ситиһиилээх киһи буола улаатара, төрөөбүт дойдутугар, төрөөбүт түөлбэтигэр туһалаах киьи буолан улаатара,үүнэрэ-сайдара ис санаатын туруга,майгыта-сигилитэ, өйө-санаата, тыла-өһө кыра сааһыттан төһө чочуллан, сайдан иһэриттэн улахан тутулуктаах. Оҕо төрөөбүт төрүт тылынан саҥарар дьоҕурун сайыннарыахтаахпыт диэн сыаллаах Муус устар 20 күнүгэр 4 №-ээх «Кыталык» уһуйааҥҥа «Төрөөбүт тылы сайыннарыы бүгүҥҥүтэ» – диэн иитээччилэргэ оройуоннаа5ы төгүрүк остуол тула кэпсэтии, сэһэргэһии ,санаа атастаһыы ,күннээҕи үлэбитигэр туһанар ньымаларбытын ,сатабылбытын уллэстэн, субэлэһэн сурдээх сэргэх тэрээһин буолан ааста.
Төгүрүк остуол тула кэпсэтии саҕаланыытыгар киирии тылы эттэ Григорьева Анна Владимировна – «Кыталык» уһуйаан сүрүн иитээччитэ. Сэһэргэһии оройун саҕалаата Конощук С.И – логопед “Ситимнээх саҥаны сайыннарыы»,“Дорҕоонунан тылы ырытыы” (фишканнан улэ) Угапьева С.И. – улахан бөлөх иитээччитэ диэн тиэмэлээх Кыталык уһуйаан иитээччилэрэ үлэлэрин ньымаларын билиһиннэрдилэр. Сынньана таарыйа туьалаа5ы билиигэ Маастар-кылааһы көрдөрдө кыра белех иитээччитэ Николаева Е.М. “Аныгылыы тымырдаайы өрүүннэн, бытархай былчыннары сайыннарыы” . Салгыы Ньурба оройуонун уһуйааннарын иитээччилэрэ үлэлэрин кэпсээтилэр: «Саха тылын сүмэтин оонньуу нөҥүө иҥэрии” Дыдорова Раиса Макаровна – «Светлячок» уһуйаан иитээччитэ; «Фольклор комотунэн сахалыы саҥаны сайыннарыы” Сорская Капиталина Элляевна, Максимова Айталина Николаевна – «Родничок» уһуйаан иитээччилэрэ; Александрова Диана Владимировна – сүрүн иитээччи, Андреева Марина Николаевна МБОУ «ЕСОШ им.Д.И.Павлова дошкольная группа «Сарыал» уһуйаан иитээччилэрэ; «О5о сайдар суолун аартыга» Макарова Ксения Михайловна Осипова Вероника Павловна – «Кэскил» уһуйаан иитээччилэрэ; “Сандалы тула сайдабыт” Тихонова Ирина Егоровна – “Ромашка” уһуйаан иитээччитэ; «Төрөөбүт нэһилиэги остуол оонньуутун нөҥүө билиһиннэрии», Тимофеева Мичийэ Васильевна – “Ромашка” уһуйаан иитээччитэ; Семенова Анна Алексеевна, Иванова Алена Руслановна «Туллукчаана» Хорула уһуйаанын иитээччилэрэ; Матвеева Христина Васильевна – «Северяночка» уһуйаан муусука эйгэтин уһуйааччы; Гурьева Надежда Юрьевна, Иванова Александра Алексеевна «Илии бытархай былчыҥнарын эрчийэн, оҕо саҥарар дьоҕурун сайыннарыы» «Малышок» уһуйаан иитээччилэрэ, Мухоплева Анжелла Афанасьевна, Харитонова Мичийэ Ивановна “Сардаана” уһуйаан иитээччилэрэ уонна Ильинова Тамара Леонидовна «Биьик» уһуйаан сүрүн иитээччитэ.
Уһуйаан бары иитээччилэрэ үлэлэригэр норуот сатабылын, ньыматын дьарыктарыгар мэлдьи торумнаан туһанналлара оҕолорбут сайдалларыгар төһүү күүс буоларын туоьулаата.Ситимнээх саҥаны сайыннарыыга быһа тардан, туттар ньымаларын көрдөрдүлэр, санаа үллэһиннилэр. Төрөппүттэри кытта куустээх улэни ыытыаххайын диэн этии киллэрдилэр .Оҕо үөскүөҕүттэн төрөөбут тылбыт баайын ,сүмэтин дьиэ Кэргэн ,ийэ ,аҕа ,эбэбээ,эһээ иитэрин ,такайарын өйдөөн туран ,тереппутэрбитигэр аналлаах өссө маннык төгүрүк остуол тула кэпсэтиини тэрийиэххэ наада субэлэстибит «Төрөөбүт тылы сайыннарыы бүгүҥҥүтэ» иитээччилэргэ оройуоннаа5ы төгүрүк остуол тула кэпсэтии түмүгүнэн кыттылаахтарга барыларыгар туоһу сурук туттарылынна.
Сэһэргэһиигэ кыттыбыт оруйуоммут Уһуйааннарын иитээччилэригэр Махтанабыт! Өрүү маннык таһаарыылаах үлэбит туһалаах буолуоҕа диэн эрэнэбит! «Кыталык» уһуйаан сырдатар киинэ ,Муус устар 20 күнэ 2023 сыл.

Кулун тутар 23 күнэ 2023 сыл

Бүтүн Арассыыйатааҕы «Эколята – Дошколята» экологическай бырайыак чэрчитинэн Ньурба оройуонун уһуйааннарын иитиллээччилэригэр «Туһата суохтан туһалааҕы» илиинэн оҥоһук кэтэхтэн кɵрүү күрэҕин  Күндээдэтээҕи «Кэнчээри» уһуйаан бу дьыл кулун тутар 13 – 17 күннэригэр тэрийэн ыытта.

Күрэх сыала-соруга:

• Оҕоҕо кыра сааһыттан тулалыыр эйгэҕэ харыстабыллаах сыһыаны иитии
• Оҕо оҥорбут үлэтин тɵрɵɵбүт тɵрүт тылынан кэпсиир дьоҕурун сайыннарыы
• Оскуолаҕа киириэн иннинэ саастаах оҕо тарбахтарын кыра былчыҥнарын сайыннарыы нɵҥүɵ саҥарар саҥата чуолкай буоларын ситиһии
• Оҕону болҕомтолоох, тулуурдаах дьарыкка үɵрэтии

Күрэх хайысхалара:

1. Биирдэ туттуллар иһиттэн оҥоһук (бумажные тарелки, стаканы, формы для

кексов, пластиковые тарелки, стаканы, ложки, бутылки, пробки, флаконы, коробки, трубочки для коктейля,  футляры от киндер-сюрпризов, баночки от йогурта и пр.)

2. Эргэрбит оонньууртан оҥоһук (детали конструктора «LEGO», детали любых

конструкторов, пазлы, мелкие игрушки, карандаши и пр.)

3. Туттуллубат буолбут кумааҕыттан оҥоһук (бумага, упаковка, газеты, журналы,

книги, карты, рулоны, и пр.)

4. Туттуллубат араас матырыйаалтан оҥоһук (разнообразный материал – нитки,

мочалки, ткань, предметы одежды, лампочки, CD – диски, ватные палочки, ватные диски и пр.)

Күрэх ирдэбилэ:

1. Оҕо туһаныллыбат матырыйаалтан тугу баҕарар оҥоруон сɵп.
2. Оҥорбут оҥоһугун туһунан сахалыы кэпсиир (бэйэтин аатын, уһуйаанын, тугу

туохтан, хайдах оҥорбутун)

3.Оҥоһук олоххо туттарга туһалаах буолуохтаах

Күрэххэ барыта 13 уһуйаантан 51 үлэ киирдэ, 67 оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо кытынна:

№	Уһуйаан	Үлэ ахсаана	Оҕо ахсаана
1	Чаппанда орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ	1	1
2	Д.И.Николаев аатынан Киирэп ситэтэ суох орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ	3	3
3	Антоновкатааҕы «Ромашка» оҕону сайыннарар киин	7	7
4	Ньурбатааҕы «Родничок» уһуйаан	2	12
5	Ньурбатааҕы «Кэскил» оҕону сайыннарар киин	4	4
6	В.Н. Иванов аатынан Дьаархан орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ	4	4
7	Антоновкатааҕы А.Г.Габышев аатынан «Биһик» оҕону сайыннарар киин	2	7
8	Сүлэтээҕи «Улыбка» уһуйаан	6	6
9	С.И.Алексеев аатынан Дьиикимдэ ситэтэ суох орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ	2	2
10	Маардааҕы «Күнчээн» оҕо уһуйаана	3	3
11	Ньурбачааннааҕы «Сайдыы» оҕону сайыннарар киин	3	4
12	Ньурбатааҕы №5 «Туллукчаан» оҕону сайыннарар киин	7	7
13	Күндээдэтээҕи «Кэнчээри» оҕо уһуйаана	7	7
Барыта:		51	67

Саамай элбэх үлэ бастакы хайысхаҕа – биирдэ туттуллар иһиттэн оҥоһукка киирдэ:

1 хайысха	2 хайысха	3 хайысха	4 хайысха
33 үлэ	4 үлэ	8 үлэ	6 үлэ

 

Дьүүллүүр сүбэҕэ үлэлээтилэр:

1. Яковлева М.А., сүрүннүүр иитээччи
2. Алексеева Я.И., Ньурба оройуонун үөрэҕин салалтатын оскуолаҕа киириэн

иннинээҕи саастаах оҕолору иитэр-үөрэтэр салаа специалиһа

3. Павлова Л.В., «Ылгын Чыкыйа» эбии дьарык салайааччыта, үрдүк категориялаах

иитээччи

4. Петрова А.К., педагог, төрөппүт

Күрэх кыайыылаахтара:

Миэстэ	Оҕо аата		Уһуйаана	Иитээччитэ
1 хайысха
1	Данилова Виктория	В.Н. Иванов аатынан Дьаархан орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ		Иванова Маргарита Васильевна Павлова Нария Валентиновна
2	Ефремова Динара	Ньурбатааҕы «Кэскил» оҕону сайыннарар киин		Казакова Вера Степановна
3	Ананьева Жанна	Күндээдэтээҕи «Кэнчээри» оҕо уһуйаана		Васильева Саргылана Васильевна
2 хайысха
1	Иванова Надежда	В.Н. Иванов аатынан Дьаархан орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ		Иванова Маргарита Васильевна Павлова Нария Валентиновна
2	Седалищева Алина	Д.И.Николаев аатынан Киирэп ситэтэ суох орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ		Кондратьева Анастасия Николаевна
3	Васильева Айна	Антоновкатааҕы «Ромашка» оҕону сайыннарар киин		Иванова А.Е. Софронова М.Д.
3 хайысха
1	Гоголева Элизабетта	Ньурбатааҕы «Кэскил» оҕону сайыннарар киин		Михайлова Лидия Игнатьевна
2	Иванова Адриана	Антоновкатааҕы А.Г.Габышев аатынан «Биһик» оҕону сайыннарар киин		Попова Марианна Алексеевна
3	Николаева Анастасия	В.Н. Иванов аатынан Дьаархан орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ		Иванова Маргарита Васильевна Павлова Нария Валентиновна
4 хайысха
1	Кылатчанова Амелия	Д.И.Николаев аатынан Киирэп ситэтэ суох орто оскуолатын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕо бɵлɵҕɵ		Кондратьева Анастасия Николаевна
2	Васильева Сандаара	Ньурбатааҕы №5 «Туллукчаан» оҕону сайыннарар киин		Николаева Ирина Евгеньевна
3	Мухоплева Күннэй	Ньурбатааҕы №5 «Туллукчаан» оҕону сайыннарар киин		Петрова Мирослава Викторовна

 

 

        Дьүүллүүр сүбэ кыайыылаахтары таһынан эбии анал ааттары иҥэрэргэ сүбэлэстэ:

«Саамай кыра кыттааччы» – Секова Вика, Күндээдэтээҕи «Кэнчээри» уһуйаан, салайааччы Иванова В.П.;

«Бастыҥ сонун оҥоһук» – Прокопьев Валентин, Антоновкатааҕы «Ромашка» оҕону сайыннарар киин, салайааччылар Алешина Л.И., Александрова М.А.

Күрэх түмүгүнэн В.Н. Иванов аатынан Дьаархан орто оскуолатын уһуйаан бɵлɵҕүн оҕолоро төрөөбүт төрүт тылларынан санааларын сайа кыайа-хото этэллэрин, уу сахалыы олус үчүгэйдик саҥаралларын бэлиэтиибит.

      Инники өттүгэр уол оҕо маннык айар-тутар күрэххэ күүскэ кыттара наада эбит диэн түмүккэ кэллибит.

 

Чабырҕах саха норуотун биир мындыр айымньыта буолар.  Тылы-өhү имитэргэ, уhулуччу умнуллубат түгэннэри, үөрүүнү-көтүүнү, сүргэ өрө күүрүүтүн, сөҕүү-махтайыы тылларынан хоhуйарга, олох куhаҕан өрүттэрин,  итэҕэhи-быhаҕаhы, сыыhаны-халтыны сытыы-кылыс тылларынан хоhуйарга дьарыгын таhынан, элбэх тылы-өhү ойго тутар дьоҕуру сайыннарар мэйии улэтин эрчийэр дьоhуннаах фольклор биир коруҥэ буолар.

Yгэскэ кубулуйбутунан,  III оройуоннаҕы оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕолорго чабырҕах курэҕэ олунньу 28 күнүгэр, куйаар нөҥүө «Родничок» уhуйаан иилээhининэн-саҕалааhынынан буолан ааста. Курэххэ барыта оройуон 24 уhуйааныттан  чабырҕаҕы соҕотохтуу ааҕыыга 36 кыттааччы, бөлөҕүнэн ааҕыыга 25 бөлөх, барыта холбоон 142 иитиллээччи күөн көрсөн аастылар. Дьүүллүүр сүбэҕэ үлэлээтилэр: Алексеева Яна Ивановна – оройуон үөрэгириитин салаатын оскуолаҕа киириэн иининээҕи саастаах оҕолору иитии салаатын сүрүннүүр специалиhа, Николаева Розалия Николаевна – «Кыталык» култуура киинин фольклор жанрдарыгар салайааччы, Саха Республикатын культура эйгэтин туйгуна, Рожин Максим Викторович – Саха Республикатын культура эйгэтин туйгуна, Ньурба куоратын депутата, Константинова Марта Васильевна – оройуоннааҕы о5о библиотекатын сэбиэдиссэйэ.

Күрэх саастарынан араарыллан ыытылынна. Ол курдук соҕотохтуу ааҕыыга 4 бөлөх: бастакы – 3-4 саастаахтар, иккис бөлөх – 4-5 саастаахтар, үhүс бөлөх – 5-6 саастаахтар, төрдүс бөлөх – 6-7 саастаахтар. Бөлөҕүнэн ааҕыыга: бастакы 3-4 састаахтар бөлөхтөрө, иккис 4-5 саастаахтар бөлөхтөрө , уьус – 5-6 саастаахтар бөлөхтөрө, тордус – 6-7 саастаахтар бөлөхтөрө. Күрэх түмүгүнэн маннык миэстэлэр таҕытсылар: соҕотохтуу чабырҕах ааҕыытыгар:

3-4 саастаахтар: 1 миэстэ – Амелия Иванова «Лесная сказка» уhуйаан, салайааччы Андреева Розалия Владимировна;

2 миэстэ – Васильев Любомир «Кэскил» уhуйаан, салайааччылар Осипова Вероника Павловна, Иванова Александра Сергеевна;

3 миэстэ – Степанов Аман – «Кэскил» уhуйаан, салайааччы Жирохова Сардана Григорьевна.

4-5 саастаахтар: 1 миэстэ – Егорова Валерия «Биhик» уhуйаан, Салайааччы Нюргуяна Владимирова;

2 миэстэ – Петрова Мия «Мичил» уhуйаан, салайааччы Рожина Розалия Ивановна;

3 миэстэ – Иванова Эльвира «Туллукчаана» уhуйаан, Хорула, салайааччылар Чочанова Наталия Викторовна, Николаева Олеся Николаевна.

5-6 саастаахтар: 1 миэстэ – Аржакова Селена – «Сардаҥа» уhуйаан, Малыкай, салайааччы Донская Татьяна Никандровна;

2 миэстэ – Наумов Алеша – «Аленушка» уhуйаан, салайааччылар Бочарова Надежда Васильевна, Кондратьева Мария Андреевна;

3 миэстэ – Кононова София Чаппанда оскуола-сад,  салайааччылар Иванова Дария Гаврильевна, Михайлова Наталия Михайловна.

6-7 саастаахтар: 1 миэстэ – Новгорордова Сайаана «Сардаҥа» уhуйаан, Малыкай, салайааччы Иванова Людмила Владимировна;

2 миэстэ – Типянов Павел «Туллукчаан» уhуйаан, салайааччы Петрова Мирослава Викторовна;

3 миэстэ – Семенова Виктория «Лесная сказка» уhуйаан, салайааччы Андреева Розалия Владимировна.

Болохтоон аагыыга:

3-4 саастаахтарга: 1 миэстэ – Ханалас оскуола-садын бөлөҕө, салайааччы Герасимова Клара Артуровна;

2 миэстэ – «Биьик» уьуйаан бөлөҕө , салайааччы Егорова Евдокия Ивановна;

3 миэстэ – Акана оскуола-садын бөлөҕө , салайааччы Сергеева Надежда Николаевна.

4-5 саастаахтарга:

1 миэстэ – «Кэскил» уьуйаан бөлөҕө, салайааччы Моисеева Маргарита Алексеевна;

2 миэстэ – «Ромашка» уhуйаан  бөлөҕө, салайааччылар Иванова Марина Сергеевна, Иванова Анна Евгеньевна, Софронова Мария Демьяновна;

3 миэстэ – «Биhик» уьуйаан бөлөҕө , салайааччылар Нюргуяна Владимировна.

5-6 саатаахтарга: 1 миэстэ – «Чуораанчык» уhуйаан бөлөҕө, салайааччы Ушканова Ольга Семеновна;

2 миэстэ – Дьаархан оскуола-сад бөлөҕө , салайааччы Иванова Маргарита Васильевна;

3 миэстэ – «Кыталык» уhуйаан кыргыттарын бөлөҕө, салайааччы  Иванова Любовь Михайловна, Угапьева Сардана Ивановна.

6-7 саастаахтарга: 1 миэстэ – «Родничок» уhуйаан бөлөҕө , салайааччы Максимова Айталина Николаевна;

2 миэстэ – «Ромашка» уhуйаан кыргыттарын бөлөҕө , салайааччы Иванова Марина Сергеевна, Александрова Мария Алексеевна, Алешина Лена Ивановна;

3 миэстэ – «Кэнчээри» уhуйаан бөлөҕө , салайааччы Сергеева Светлана Кононовна.

Ону таhынан номинацияларга:

«Саамай уhун тыыннаах чабырҕахсыт» анал ааты ылла Петрова Амелия, Yөдэй оскуола-сада, салайааччы Захарова Майя Алексеевна ,

«Саамай кыра чабырҕахсыт» анал аат иҥэрилиннэ Васильев Дьулуурга, 2 саастаах, Акана оскуола-сада.

Түмүгэр күрэх Кылаан кыайыылааҕынан:

Кыргыттарга ааттанна – Аржакова Селена – «Сардаҥа» уhуйаан, Малыкай, салайааччы Донская Татьяна Никандровна;

Уолаттарга – Наумов Алеша «Аленушка» уhуйаан, салайааччылар Бочарова Надежда Васильевна, Кондратьева Мария Андреевна.

Былыр былыргыттан ыалга уол оҕо тѳрүүрүн ордук күүтэллэрэ, ордук үѳрэллэрэ. Ааты ааттатар, аҕа ууhун салҕыыр киhи кэлбит диэн буолара. Ол иhин уол оҕону кыра эрдэҕиттэн үлэттэн толлон турбат гына, суолга – иискэ, булка дьоҕурдаах гына иитэр эбиттэр. Эр киhи сатыахтааҕар барытыгар уhуйаллара, үѳрэтэллэрэ, эрчийэллэрэ.

Олунньу ый 28 күнүгэр Антоновкатааҕы «Ромашка» оҕо сайдар киинигэр оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах уоланнарга бэһис төгүлүн ыытыллар «Үлэ-киһини киэргэтэр» диэн уоланнар ааҕыылара буолан ааста. Саха сиригэр үлэ сыла биллэриллибитинэн уолаттар үлэҕэ аналлаах саха поэттарын хоһооннорун ааҕан иһитиннэрдилэр. Улуус уһуйааннарыттан барыта холбоон 40 уол оҕо кыттыыны ыллылар. Дьүүллүүр сүбэҕэ үлэлээтилэр: Чумпуров Роман Тимурович «Түһүлгэ» норуот айымньытын дьиэтин специалиһа, Егоров Ньургун Русланович «Ромашка» оҕону сайыннарар киин эти-хааны сайыннарар педагога, Сачарысов Максим Евгеньевич Октябрьскай нэһилиэк эдэр ыччатын специалиһа, Михайлов Ньургун Васильевич Ньурбатааҕы көһө сылдьар драматическай театр артыыһа. Оҕолору дьүүллүүр сүбэ үс бөлөххө арааран сыаналаата. Бастакы бөлөххө 4-5 саастаахтар 16 оҕо , иккис бөлөххө 6-7 саастаахтарга 17 оҕо  уонна үһүс бөлөххө саҥарар тылларыгар хааччахтаах оҕолорго 7 оҕо кытынна. Улуус уһуйааннарыттан барыта холбоон 40 уол оҕо кыттыыны ыллылар.

Күрэх түмүгүнэн: «Кылаан кыайыылаах» үрдүк аатын Ньурба куорат «Аленушка» уһуйаанын иитиллээччитэ Наумов Алеша сүктэ. Салайааччылара Кондратьева Мария Андреевна уонна Бочарова Надежда Васильевна.  Бастакы болоххо 1 урдэл- Бабаранов Алгыс «Родничок» оҕо саада, салайааччылар Петрова Елена Васильевна, Павлова Айыына Владимировна. 2 үрдэл- Амбросьев Андриян «Күнчээн» оҕо саада Маар нэһилиэгэ, салайааччы Саввинова Диана Егоровна. 3 үрдэл – Никифоров Айтал «Мичээр» оҕо саада Акана нэһилиэгэ, салайааччы Иванова Галина Николаевна. Иккис бөлөххө  1 үрдэл – Оконешников Кирилл «Кэскил» оҕону сайыннарар киин, салайааччылар Макарова Ксения Михайловна, Рожина Яна Семеновна.  2 үрдэл – Семенов Айгылаан Малдьаҕардааҕы «Чуораанчык» оҕону сайыннарар киин, салайааччы Попова Ньургуйаана Николаевна. 3 үрдэл – Павлов Никита «Северяночка» оҕо уһуйаана, салайааччылар Афанасьева Наталья Гаврильевна, Егорова Татьяна Ивановна. Үһүс бөлөххө 1 үрдэл – Николаева Арсений «Ромашка» оҕо сайдар киинэ, салайааччылар Софронова Мария Демьяновна, Иванова Анна Евгеньевна. 2 үрдэл – Кириллин Стас «Родничок» оҕо уһуйаана, салайааччылар Семенова Анастасия Семеновна, Саввинова Оксана Алексеевна. 3 үрдэл – Баишев Антон «Кэскил» оҕо сайдар киинэ, салайааччы Никифорова Аина Ивановна.

Ону таһынан номинацияларга: «Дорҕоонноох ааҕааччы» аатын сүктэ Иванов Виктор «Северяночка» оҕо уһуйаана, салайааччылар Афанасьева Наталья Гаврильевна, Егорова Татьяна Ивановна.«Умсулҕаннаах ааҕааччы» аат инэрилиннэ Ушканов Алданна «Кэскил» оҕо сайдар киинэ, салайааччылар Моисеева Маргарита Алексеевна, Моякунова Лидия Римовна. «Көһө сылдьар Ньурбатааҕы драм театр анал бирииһэ » туттарылынна Тихонов Сүргэҥҥэ «Ромашка» оҕону сайыннарар киин иитиллээчитэ, салайааччылар Александрова Мария Алексеевна уонна Алешина Лена Ивановна. «Көрөөччү биһирэбилэ» ананна Иванов Ньургуҥҥа, «Лесная сказка» оҕо сайдар киинин иитиллээччитигэр, салайааччы Егорова Людмила Анатольевна. «Иэйиилээх ааҕааччы» анал ааты сүктэ Иванов Ньургун «Кэскил» оҕо сайдар киинэ, Моисеева Маргарита Алексеевна, Моякунова Лидия Римовна. «Хомоҕой хоһоонньут» аат иҥэрилиннэ Ксенофонтов Сарыалга «Родничок» оҕо уһуйаана, «Кэскиллээх этээччи» ананна Васильев Платоҥҥа, «Ромашка» оҕо сайдар киинэ, салайааччы Софронова Мария Демьяновна, Иванова Анна Евгеньевна. «Ромашка оҕону сайыннарар киин анал бирииһэ» ананна Васильев Айталга,«Биһик» оҕо сайдар киинин иитиллээччитигэр.

Күндү төрөппүт!

Билигин үгүс оҕо-ыччат төрөөбүт тылын билбэт кыһалҕата үөскээтэ. Тылы көйгөтүттэҕинэ, омук эстэр суолга үктэнэр. Кимин-тугун, ханнык омугун билбэт киһи силиһэ суох үүнээйи кэриэтэ буоллаҕа. Оннук киһи олох уларыйыытыгар бэлэм буолуо дуо, аныгы үйэ дьалхаанын, үтүөтүн-мөкүтүн тулуйуо дуо.

Онон ийэ тылбыт тыыннаах буоларын туһугар туһуламмыт үлэҕэ кыттыһар – биирдии бэйэбит ытык иэспит.  

Бу 200 саха тылын (100 аат тыл, 50 даҕааһын аат, 50 туохтуур) оҕолорбутугар билиһиннэриэххэ! Ыл да, туһанан киирэн бар. 

ААТ ТЫЛЛАР

Айылҕа көстүүлэрэ: буруо, былыт, долгун, көмнөх, кумах, кустук, күөл, күрдьүк, кытыл, лабаа, мутукча, муус, мыраан, ньургуһун, саҕах, силлиэ, сүүрүк, сэбирдэх, талах, таммах, тиит, туман, туос, уу, үрэх, хаар, хаптаһын, харалдьык, хардаҕас, харыйа, хатыҥ, хатырык, хонуу, чалбах, чох, чөҥөчөк, чыычаах уйата, ыллык,

Ас-үөл: күөрчэх, суорат, уоһах, үүт, чөчөгөй, эт,

Кыыл-көтөр, үөн-көйүүр: ат,  биэ, кынат, ньирэй, кулунчук, оҕус, таба, туйах, тумус, хороон, ынах, чыычаах, элиэ, лыах, ооҕуй оҕус, кымырдаҕас, тигээйи, хомурдуос,

Киһи этэ-сиинэ: агдака, буут, бэгэччэк, бэрбээкэй, көҕүс, ис, кыламан, моой, орой, мурун, сарын, кэтэх, сутурук, сүнньү, сото, суһуох, саас, сүүс, түөс, уллуҥах, тарбах, уос, халтаһа, хары, харах, чанчык, чэчэгэй,

Олох-дьаһах көстүүтэ: өйүө, оһох, дэйбиир, тоһоҕо, кыптыый, күрдьэх, атырдьах, муҥха, куйуур,  ыаҕас, чороон, 

хотон, үктэл, түптэ, балаҕан, ураһа, түннүк, аан, үөлэс, сэргэ, далаһа, күрүө, тиэргэн, дал,

Таҥас-сап: Этэрбэс, сон, үтүлүк, бэргэһэ, моойторук. 

ДАҔААҺЫН ААТТАР

Майгы-сигили: аһыныгас, имигэс, куттас, кыҥкый, өһөс, сэмэй, сэргэх, үтүө, хорсун, эйэҕэс, 

Дьүһүн, хаачыстыба: бүрэ, быһаҕас, быһый, бытаан, дириҥ, иҥэмтиэлээх, киэҥ, кыараҕас, кылабачыгас, кылгас, кыра, кытаанах, кэбирэх, кэрэ, минньигэс, мөдөөт, наҕыл, намыһах, нарын, ньолбуһах, сымнаҕас, толору, тотоойу, төгүрүк, улахан, уһуктаах, уһун, үрдүк, сатыы, суон, сытыы, сыппах, токур, туруору, хаптаҕай, ырыган, ыһыллаҕас, халыҥ, хатыылаах, хараҥа, чаҕылхай, чычаас, эдэр, эмис,

Өҥ-дьүһүн: маҥан, хара, кыһыл, саһархай, үрүҥ, кугас, от күөх, халлаан күөх.

 

 ТУОХТУУРДАР

Хамсааһын: аах, алҕаа, араар, арбай, ботугураа, бөкчөй, бултаа, былдьас, дьиэрэҥкэйдээ, кистээ,  кылый, кэдэй, кэл, миин, махтан, мичээрдээ, ой, олор, охсус, өҥөй, сибигинэй, сос, сот, сүк, сүүр, сыыл, тардыалаа, тоҥсуй, төҥкөй, тыыллаҥнаа, тэп, умус, үөмп, үөрэн, хаамп, ханньай, харбаа, хаһыытаа, хомуй, холбоо, чохчой, чуумпур, чэпчээ, ыт, 

Турук: ай, албыннаа, киһиргээ, киэн тутун, көҥөн, кыҥкыйдаа, кыыһырыс, санаарҕаа, сэҥээр, толкуйдаа, үөр, хомой, эйэлэс.

Албастар, ньымалар манныктар – 

• Тыллары күннэтэ 3-5 тылтан саҕалаан, сарсыарда эбэтэр киэһэ, аҕыйах мүнүүтэни аттаран, хатылыахха. Утуму быспакка үөрэтэр диэн ситиһии биир төрдө буолар.
• “Судургуттан – уустукка” диэн ньыманы туһаныахха. Ол аата күн, халлаан, сүүр, олор, сирэй, харах диэн тыллартан уустугурдан, кустук, саҕах, чохчой, кэдэй, бэрбээкэй, сис диэн тылларга аргыый аҕай көһүөххэ сөп.
• Оҕо дьарыгын тирэх оҥостуохха. Ырыаһыт оҕоҕо дорҕоон, салгын, ырыа, эҕирий, тыҥа, агдака диэн өйдөбүллэр чугас буолуохтара.
• Эбэтэр тылы туттуллар эйгэтинэн аттарыахха. Сааскы дьыл кэмигэр чалбах, муус чопчу, бадараан, таммах тыллары үөрэтиэххэ, кыһынын күрдьүк, хаар кыырпаҕа, күдэн, чысхаан, сайын барахсан үүннэҕинэ, хатыҥ, хонуу, мутукча, чаҕылҕан, үрэх, собо диэн тыллары таарыччы санатыахха. Тыа сиригэр олорор буоллахха, алаас, үөр сылгы, булгунньах, хардаҕас, куоракка олорор буоллахха, өрүс, түннүк, ыллык, тохтобул, кытыл диэн тыллар дөбөҥнүк өйдөнүөхтэрэ.
• Дьиҥэр, ханнык да ньыма, албас суох. Сүрэххит хайдах этэринэн табыгастааҕын таайан, хайдах туһанарыҥ көҥүл!      Тылы сайыннарар үлэни учууталга эрэ найылаабакка, оҕолорбутун кытта үөрэ-көтө дьарыктаныахха, сэһэргэһиэххэ, төрөөбүт тылбыт нөҥүө өссө чугасыһыахха. Оҕо төрөөбүт тылынан саҥардаҕына, ийэни-аҕаны, эбэни-эһэни кытта биир эйгэлээх буола түһэр, өйдөһөр, өйөһөр, төрүттэрин, айылҕатын, дойдутун кытта көстүбэт ситиминэн ситимнэнэр.

Хас биирдии саха киһитэ, идэҕиттэн, үлэлиир эйгэҕиттэн тутулуга суох тылы туруулаһар үтүө үлэҕэ кыттыс! Омукпут кэскиллээх, сарсыҥҥылаах буоларыгар эн эмиэ тус кылааккын киллэр!

 

Когда закончится срок назначения выплат, которые были назначены до 1 января 2023 года, нужно будет подать новое заявление уже на единое пособие. Исключение – родители детей в возрасте до 3 лет, рожденных до 31 декабря 2022 года.
Родители детей, родившихся до 31 декабря 2022 года включительно, смогут выбирать: оформлять единое пособие или выплаты на детей до 3 лет по старым правилам до достижения ребенком 3-летнего возраста.
Напоминаем, что после введения единого пособия семьи могут выбрать — перейти на единое пособие или сохранить ранее назначенные выплаты до окончания срока их назначения.
Получать одновременно единое пособие и пособие, оформленное по старым правилам, на одного и того же ребенка нельзя.
Обо всех правилах назначения единого пособия в постах:
Основные правила назначения
Какие учитываются доходы
Что такое «правило нулевого дохода»
Как учитывается имущество

#минтруд_разъясняет #единое_пособие